DEFENDE O MONTE PITUCO (Pornedo)

No seu blog Á sombra de Bouza Panda, o antropólogo Rafa Quintía, integrante da comisión técnica do proxecto para a creación do Espazo Natural e Arqueolóxico dos Sete Camiños, elabora un interesante artigo que aúna unha lenda de transmisión oral coa presenza de varios conxuntos de petroglifos no monte da parroquia de San Xulián. Basta pararse a conversar con veciños xa veteranos para facerse unha idea da cantidade de historias que sobreviviron ao longo dos tempos pero que, se non as rescatamos neste momento, corren o risco de extinguirse.

Nunha das múltiplas visitas que fixemos o monte co gallo de cataloga-lo patrimonio etnográfico da contorna dos Sete Camiños un veciño de Marín, falando de lendas e mouros, contounos que nun determinado lugar do monte de San Xulián de Marín que non acertaba a identificar contaban que se aparecía unha vella moura que agochaba grandes tesouros que, de cando en vez, sacaba a asollar. Algún camiñante debeu ter a oportunidade de albisca-lo fabuloso tesouro, do contrario ninguén podería saber das preciosas alfaias que custodiaba a moura.

Non nos debe estrañar a existencia da lenda asociada a esta parte do monte se temos en conta que é precisamente na parte alta de San Xulián onde se atopa un dos complexos de arte rupestre máis importante do concello de Marín (cítense por exemplo os conxuntos da Carrasca ou de Champás) e, ó igual que ocorre cos petróglifos da Pedra do Fundamento en Salcedo, estes restos arqueolóxicos aparecen en Galicia, frecuentemente, asociados a lendas de mouras e de mouros.

A existencia deste tesouro da moura oculto nos cimos da parroquia de San Xulián levoume a pensar se non será o mesmo tesouro que cita o famoso Libro Magno de San Cipriano. O Ciprianillo, nome co que se coñecía popularmente a este grimorio, foi un libro de poder buscado e demandado durante séculos por curandeiros, pastequeiros, nigromantes e buscadores de tesouros que ansiaban posuír un deses faliosos exemplares, pois nel, non só se explican os esconxuros para desencantar tesouros, senón que se dá unha extensa listaxe de tesouros ocultos polos mouros nas terras galegas.

O famoso Ciprianillo, libro estruturado en varias partes, inclúe instrucións sobre o círculo protector que se debe trazar no chan para que os desenfeitizadores de tesouros se metan dentro e fiquen protexidos de todo mal. A continuación ofrécenos unha serie de conxuros e letanías en latín dedicadas a distintos santos e que son a ferramenta necesaria para desencanta-los tesouros. Tamén explica a imprecación final que se debe recitar para que acuda no noso socorro Xesús Cristo e faga que Satanás e tódalas pantasmas regresen ó máis profundo do inferno.

Por último, inclúese unha listaxe de 148 lugares de Galicia nos que se atoparían tesouros encantados. Cómpre ter en conta que moitos destes lugares citados no libro son topónimos que se repiten ó longo do noso territorio o que, por unha parte dificultaba a súa busca e localización, pero por outra fai que si algún lugar da nosa parroquia coincide con algún dos citados nesa lista de tesouros agochados podamos pensar que se refire ó noso lugar e non a outro, e esa é a maxia do Ciprianillo. Así que, volvendo ó principio, vexamos que nos di o famoso grimorio de San Ciprián ó respecto destes tesouros de mouros, que el identifica e confunde cos sarracenos. No capítulo dedicado a referencia-los tesouros do Reino de Galicia cita co número 91 un tesouro enterrado en San Julián.

Fará referencia a San Xulián de Marín? Será o mesmo tesouro que agocha a vella moura encantada? Quen sabe… de tódolos xeitos, exista o tesouro encantado do libro de San Ciprián ou non, o que ninguén poderá negar é que nestas lombas que baixan dende o cimo dos Sete Camiños unha misteriosa moura garda un fabuloso tesouro de ouro e alfaias, e iso si que é emocionante porque amosa a verdadeira riqueza e o auténtico ouro desa antiga e opulenta Gallaecia: a súa cultura popular e a súa máxica visión do mundo que nos rodea. Afortunados somos os que podemos gozar de tales tesouros.